Podatki

Podstawowe zasady opodatkowania

Spółka komandytowo-akcyjna jest aktualnie podatnikiem wszystkich podatków (oczywiście jeżeli wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu), w tym także podatku dochodowego.

Co było charakterystyczne dla spółki komandytowo-akcyjnej to fakt, że do końca 2013 roku była ona – podobnie jak inne spółki osobowe – transparentna w zakresie podatków dochodowych. Oznaczało to, że spółka komandytowo-akcyjna nie płaciła podatku dochodowego, a podatek ten – od zysków osiągniętych przez spółkę komandytowo-akcyjną – płacili jej wspólnicy.

Jednakże od 01.01.2014 r. spółka komandytowo-akcyjna stała się podatnikiem podatku dochodowego os osób prawnych (CIT), co odróżnia ją od pozostałych spółek osobowych i zbliża do spółek kapitałowych (spółki z o.o. i akcyjnej).

W praktyce ważne jest, że prowadzenie działalności w formie spółki komandytowo-akcyjnej może wiązać się z tzw. ekonomicznym podwójnym opodatkowaniem dochodu. Problem ten uwidacznia się w momencie wypłaty zysków spółki komandytowo-akcyjnej na rzecz akcjonariuszy. Najpierw podatek dochodowy (CIT) płaci sama spółka komandytowo-akcyjna. Następnie, w przypadku wypłaty zysków spółki komandytowo-akcyjnej (już opodatkowanych CIT-em) na rzecz akcjonariuszy, podatek dochodowy (PIT lub CIT) od uzyskanej dywidendy płacą także jej akcjonariusze. Sytuacja ta dotyczy przede wszystkich akcjonariuszy będących osobami fizycznymi. Jeżeli akcjonariuszami są natomiast spółki kapitałowe lub spółki komandytowo-akcyjne, możliwe jest zastosowanie zwolnienia dla wypłacanych im dywidend.

Problem ekonomicznego podwójnego opodatkowania dochodu nie dotyczy natomiast zysków wypłacanych komplementariuszom. Jest to efektem wprowadzenia specjalnego trybu opodatkowania po stronie komplementariuszy dochodów uzyskiwanych z uczestnictwa w spółce komandytowo-akcyjnej. Co do zasady zyski spółki komandytowo-akcyjnej wypłacane na rzecz komplementariuszy podlegają opodatkowaniu jak zyski wypłacane akcjonariuszom tej spółki. Jednakże komplementariusze mogą od podatku należnego od wypłacanych im zysków spółki komandytowo-akcyjnej odliczyć przypadającą na nich proporcjonalnie cześć podatku dochodowego zapłaconego przez samą spółkę komandytowo-akcyjną. To w praktyce prowadzi do tego, że podatek należny od komplementariuszy z tytułu wypłaconych im zysków spółki komandytowo-akcyjnej z reguły jest równy zeru.

Spółka komandytowo-akcyjna podlega również opodatkowaniu innymi podatkami – podatkiem od towarów i usług (VAT), podatkiem akcyzowym, podatkiem od czynności cywilnoprawnych, podatkiem od nieruchomości, czy też podatkiem od środków transportowych.

Stawki podatkowe PIT i CIT

Spółka komandytowo-akcyjna jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych (CIT). Opodatkowaniu co do zasady podlega dochód osiągany przez spółkę, czyli przychód pomniejszony o koszty uzyskania przychodu.

Podstawą stawką przewidzianą dla opodatkowania dochodów spółki komandytowo-akcyjnej jest stawka 19%, która ma charakter liniowy (czyli znajduje zastosowanie niezależnie od wielkości dochodu).

Począwszy od 1 stycznia 2017 r. cześć spółek komandytowo-akcyjnych może stosować do opodatkowywania swoich dochodów obniżoną również liniową stawkę 15%. Możliwość ta dotyczy tzw. małych podatników (czyli spółek komandytowo-akcyjnych, u których wartość przychodu ze sprzedaży, wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług, nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1,2 mln euro) oraz spółek komandytowo-akcyjnych rozpoczynających działalność (za wyjątkiem spółek powstałych z określonych przez przepisy prawa procesy restrukturyzacyjne, np. przekształcenie).

Zyski spółki komandytowo-akcyjnej (już po ich opodatkowaniu u samej spółki) mogą zostać wypłacone wspólnikom (komplementariuszom i akcjonariuszom). Wypłacone wspólnikom zyski (w przypadku akcjonariuszy jest to dywidenda lub zaliczka na poczet dywidendy) co do zasady także podlegają u nich opodatkowaniu przy zastosowaniu liniowej stawki 19% (z tym, że otrzymanych kwot nie pomniejsza się o żadne koszty uzyskania przychodów). W przypadku komplementariuszy możliwe jest jednak zastosowanie systemu odliczeń, dzięki któremu komplementariusze efektywnie nie płacą podatku od wypłaconych im zysków spółki komandytowo-akcyjnej.

Powyższe zasady oznaczają, że realna stawka opodatkowania zysków spółki komandytowo-akcyjnej z punktu widzenia akcjonariuszy wynosi co do zasady ok. 34%, co ilustruje krótki przykład liczbowy:

Opodatkowanie spółki komandytowo-akcyjnej: 100 zł x 19% = 19 zł (100 zł – 19 zł = 81 zł)

Opodatkowanie dywidendy: 81 zł x 19% = 15,39 zł (81 zł – 15,39 zł = 65,61 zł)

Łączna kwota opodatkowania: 19 zł + 15,39 zł = 34,39 zł

Czyli ze 100 zł, które zarobi spółka komandytowo-akcyjna, jej akcjonariuszowi zostaje ok. 66 zł.

Od 1 stycznia 2017 r., w przypadku spółek, które będą mogły korzystać ze stawki 15%, realna stawka opodatkowania zysków spółki komandytowo-akcyjnej z punktu widzenia akcjonariuszy będzie wynosić ok. 31% (ze 100 zł, które zarobi spółka komandytowo-akcyjna jej akcjonariuszowi zostawać będzie ok. 69 zł),

Powyższe zasady mogą ulegać modyfikacji, jeżeli akcjonariuszem spółki komandytowo-akcyjnej jest spółka podlegająca opodatkowaniu CIT-em w Polsce lub w innym kraju Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Przy zachowaniu określonych warunków spółkom takim może przysługiwać zwolnienie od opodatkowania otrzymywanych dywidend.

Księgowość

Spółka komandytowo-akcyjna obowiązkowo musi prowadzić tzw. pełną księgowość, czyli prowadzić księgi rachunkowe, sporządzać sprawozdanie finansowe i wykonywać inne obowiązki sprawozdawcze określone w ustawie o rachunkowości. Brak jest możliwości prowadzenia przez tę spółkę podatkowej księgi przychodów i rozchodów lub innych uproszczonych form księgowości. W przypadku spółki komandytowo-akcyjnej trzeba także obowiązkowo sporządzać wraz ze sprawozdaniem finansowym sprawozdanie z działalności jednostki.

Sprawozdanie finansowe spółki komandytowo-akcyjnej musi być obowiązkowo zbadane przez biegłego rewidenta, jeżeli w poprzedzającym roku obrotowym, za który sporządzono sprawozdania finansowe, spełnione zostały co najmniej dwa z następujących warunków:

a) średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób,
b) suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w walucie polskiej co najmniej 2,5 mln euro,
c) przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej co najmniej 5 mln euro.

ZUS

Prowadzenie działalności w formie spółki komandytowo-akcyjnej zasadniczo nie rodzi dla jej wspólników żadnych skutków w zakresie ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. W odróżnieniu od innych spółek osobowych posiadanie statusu komplementariusza lub akcjonariusza spółki komandytowo-akcyjnej nie powoduje konieczności opłacania składek na ubezpieczenia społeczne lub ubezpieczenie zdrowotne (nie stanowi tytułu tych ubezpieczeń).

Spółka komandytowo-akcyjna, sama w sobie, nie podlega oczywiście ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu. Jest ona natomiast płatnikiem składek, jeżeli zatrudnia pracowników (zleceniobiorców).