Likwidacja spółki osobowej zasadniczo jest zdarzeniem neutralnym podatkowo. Oznacza to, że wspólnicy takiej spółki nie muszą płacić podatku dochodowego od majątku otrzymanego w związku z jej likwidacją. W praktyce powstaje pytanie, czy podobny skutek osiąga się w przypadku rozwiązania spółki osobowej bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego.
Postępowanie likwidacyjne to proces, który przeprowadza się, gdy nastąpią zdarzenia powodujące rozwiązanie spółki, np. upłynie okres, na który została zawiązana spółka. Jego celem jest zakończenie bieżących interesów spółki, ściągnięcie wierzytelności, wypełnienie zobowiązań i upłynnienie majątku spółki. Po zakończeniu tego postępowania następuje wykreślenie spółki z KRS, a sama spółka traci swój byt prawny.
W przypadku spółek osobowych prawo pozwala jednakże wspólnikom ustalić inny niż likwidacja sposób zakończenia działalności spółki (nie dotyczy to ogłoszenia upadłości spółki oraz spółek komandytowo-akcyjnych). Do sposobów takich zalicza się np. przekazanie przedsiębiorstwa jednemu ze wspólników albo podział majątku w naturze, bez jego upłynniania. Daje to możliwość zakończenia działalności spółki osobowej praktycznie w sposób natychmiastowy, a dodatkowo pozwala uniknąć kosztów postępowania likwidacyjnego.
Stosowanie opisanej metody rodzi jednak wątpliwości, czy możliwe jest skorzystanie w jej przypadku z korzystnych regulacji w zakresie podatków dochodowych. Zgodnie z tymi przepisami likwidacja spółki osobowej zasadniczo jest zdarzeniem neutralnym podatkowo. Oznacza to, że wspólnicy takiej spółki generalnie nie muszą płacić podatku dochodowego od majątku otrzymanego w związku z jej likwidacją, w tym także od środków pieniężnych otrzymanych z tytułu likwidacji. W przepisach tych mowa jest jednak tylko o „likwidacji”, natomiast brak jest wzmianki dotyczącej rozwiązania spółki bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego.
Odpowiedź na to pytanie przynosi analiza interpretacji podatkowych. Odmiennie niż to się zazwyczaj dzieje, organy podatkowe w tym przypadku zajmują stanowisko korzystne dla podatników! Opierając się na przepisach prawa spółek oraz celach regulacji podatkowych, stwierdzają one słusznie, że także rozwiązanie spółki osobowej bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego jest wolne od podatku. Pogląd taki został wyrażony m.in. w interpretacjach Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 29.03.2013 r. (sygn. ILPB4/423-450/12-5/ŁM), Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 22.03.2013 r. (sygn. IPPB1/415-100/13-2/EC) oraz Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 08.03.2013 r. (sygn. ITPB1/415-1302a/12/MR).
Pozytywne podejście organów podatkowych nie powinno jednak usypiać czujności zainteresowanych osób. Ponieważ wnioski prezentowane przez te organy nie wynikają bezpośrednio z przepisów prawa, wskazane jest, aby każdorazowo uzyskać ich potwierdzenie w drodze indywidualnej interpretacji podatkowej.
Autor: Maciej Pniewski, radca prawny
