Zmiany w składzie osobowym udziałowców to chleb powszedni w każdej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Najczęściej odbywają się one poprzez sprzedaż udziałów na rzecz dotychczasowych lub nowych wspólników. Choć cała procedura nie jest szczególnie skomplikowana, warto pamiętać o kilku istotnych kwestiach.
Zgoda spółki na zbycie udziałów.
Na początek osoba chcąca sprzedać swoje udziały w spółce z o. o. powinna dokładnie zapoznać się z treścią umowy spółki. Często zdarza się, że zawiera ona ograniczenia w rozporządzaniu udziałami spółki. Jednym z nich może być konieczność uzyskania zgody spółki na zbycie udziałów na rzecz konkretnej osoby i za określoną cenę. Zgoda spółki zazwyczaj udzielana jest przez zarząd. Może jednak zdarzyć się, że umowa spółki przewiduje konieczność uzyskania zgody udzielonej przez zgromadzenie wspólników. W takim przypadku sprzedawca udziałów powinien pisemnie zawiadomić zarząd spółki o zamiarze zbycia udziałów. W zawiadomieniu należy podać liczbę zbywanych udziałów, wartość nominalną, osobę nabywcy oraz cenę sprzedaży. Zarząd – w zależności od postanowień umowy spółki – albo udzieli zgody na zbycie udziałów albo zwoła nadzwyczajne zgromadzenie wspólników spółki, które podejmie stosowną uchwałę.
Prawo pierwszeństwa nabycia udziałów.
Często zdarza się również, że umowa spółki zawiera postanowienia przyznające dotychczasowym wspólnikom prawo pierwszeństwa nabycia udziałów przeznaczonych do sprzedaży. W takiej sytuacji wspólnik-sprzedawca powinien zawiadomić zarząd o zamiarze zbycia udziałów podając w zawiadomieniu najważniejsze warunki zbycia. Następnie zarząd przesyła stosowne informacje do pozostałych wspólników, którzy w terminie określonym w umowie spółki, mogą złożyć oświadczenia o skorzystaniu z prawa pierwszeństwa. Jeśli tego nie zrobią lub oświadczą wprost, że ze swojego prawa nie chcą skorzystać, sprzedawca może swobodnie zbyć udziały wskazanej przez niego osobie.
Treść oraz forma zawarcia umowy sprzedaży udziałów spółki z o. o.
Umowa sprzedaży udziałów spółki z o. o. powinna być zawarta w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Strony mogą umówić się także, że zawrą umowę w „wyższej” formie aktu notarialnego. Z kolei podpisanie umowy w zwykłej formie pisemnej spowoduje, że będzie ona nieważna i nie nastąpi skuteczne przeniesienie własności udziałów. W treści umowy sprzedaży udziałów spółki z o. o. należy wskazać dane sprzedawcy i kupującego, liczbę i wartość nominalną sprzedawanych udziałów, dane spółki, której udziały podlegają zbyciu, cenę sprzedaży, a także termin oraz sposób jej zapłaty. Oprócz tych obowiązkowych elementów umowy, często spotykane są także zapisy dotyczące stanu prawnego spółki oraz sprzedawanych udziałów.
Zawiadomienie spółki o nabyciu udziałów.
Po zawarciu umowy sprzedaży udziałów dalsze obowiązki ciążą na kupującym. Przede wszystkim powinien on zawiadomić spółkę o nabyciu udziałów jako dowód przedstawiając podpisaną umowę. Jest to bardzo istotne, ponieważ przejście udziałów na kupującego jest skuteczne wobec spółki od chwili, gdy spółka otrzyma zawiadomienie wraz z dowodem dokonania czynności. Na tej podstawie wspólnik-nabywca zostanie wpisany do prowadzonej przez zarząd księgi udziałów.
Zapłata PCC i złożenie deklaracji podatkowej.
Kolejnym bardzo ważnym obowiązkiem kupującego jest zapłata podatku od czynności cywilnoprawnych i złożenie deklaracji PCC-3 w Urzędzie Skarbowym. Właściwym będzie urząd miejsca zamieszkania lub siedziby kupującego. Podstawą opodatkowania sprzedaży udziałów jest wartość rynkowa nabytych udziałów, a stawka podatku do zapłaty wynosi 1%. Kupujący powinien zapłacić podatek oraz złożyć deklarację podatkową w terminie 14 dni od dnia zawarcia umowy sprzedaży (więcej o PCC przy nabyciu udziałów spółki dowiesz się tutaj: https://dobraspolka.pl/podatek-od-czynnosci-cywilnoprawnych-przy-nabyciu-udzialow-w-spolce-z-o-o/).
Autor: Jakub Kowalczyk, radca prawny
